برتري مولوي بر شاعران ديگر
يكي از مشخصات جالب شعر مولوي، علي الخصوص در كتاب مثنوي معنوي، اين است كه مولوي برعكس بسياري ديگر از شاعران عرفاني، اسرار زيادي مي داند و به خاطر اينكه اجازه نوشتن برايش صادر نمي شود، به صورت سمبوليك، مستتر، با كنايه و تمثيل و از زبان حيوانات و همچنين با كسب اجازه مي نويسد. برعكس ديگر شعرا، كه گاها كم مي دانند و زياد هم گفته و نوشته اند.
اما اين اجازه يا دستور را مولوي از چه كسي مي گيرد و چرا مي گيرد؟ چرا گاهي به مولوي اجازه داده مي شود اسرار را فاش كند و گاهي مولوي از اينكه اجازه آشكار كردن اسرار بيشتري داده نشده، دلخور است؟
در ابتداي دفتر ششم مولوي آرزو مي كند كه دستوري از مراتب بالا به او برسد و رازهايي كه بايد بيان گردد، با زباني صريح و آشكارتر گفته و نوشته شود، چرا كه بيشتر ابيات مثنوي به صورت سمبليك و بسيار پوشيده بيان شده و گاهي سرّ اصلي و مفهوم عرفاني در هاله اي از ابهام قرار داد و ارتباط با معناي اصلي و درك كليد حقيقي بسيار دشوار است.
در ابتداي دفتر ششم مولوي مي فرمايد:
بو كه فيما بعد دستوري رسد
رازهاي گفتني گفته شود
با زباني كه بود نزديكتر
زين كنايات دقيق مستتر(مثنوي معنوي – دفتر ششم، ابيات 7و8)
در دفتر دوم، خطاب مولوي اندكي جسورانه تر است و با صراحت بيشتري تاكيد مي كند كه اجازه بدهيد تمام اسرار را بگويم يا اگر اجازه نمي دهيد مرا رها كنيد.
يا رها كن تا نيايم در كلام
يا بده دستور، تا گويم تمام(مثنوي معنوي- دفتر دوم- بيت 1555)
مولوي با ربّ يا خداي دروني خود در حال گفتگو است و اجازه نوشتن يا ننتوشتن را مستقيم از او مي گيرد. مولوي بر اسرار بسياري مسلط و آگاه بود، اما اينكه اجازه نوشتن همه آنها را داشته يا نه، به صراحت ديده مي شود كه بيان حقيقت در مثنوي بيشتر حالت سمبوليك دارد تا اينكه مستقيما و بدون پرده و حجاب گفته شود. آنچه مشخص است و ناگفته پيداست، اشراف مولوي بر حقيقت است. مردي كه زياد مي دانست، اما اجازه نوشتن به صورت مستقيم و بي پرده به او داده نشده است. هرچند با اين كم نوشتن و در پرده نوشتن نيز، فاصله بسياري با ديگر شعرا دارد و در شعر عرفاني فارسي هيچ كسي به مولوي و شعرش نخواهد رسيد. بايد اين نكته را يادآور شد كه كليد فهم مثنوي در دست مولوي نيست، بلكه در مسيري است كه مولوي آن را پيموده و مسير حقيقت، مسيري است كه روندگان اندكي دارد. پس كليد را شمار اندكي در اختيار دارند.
مولوي واصل است و دستور را مستقيما از رب دروني خود مي گيرد تحقیق ( شعر و عرفان اسلامی )
مولوي ,مي ,كه ,يا ,نوشتن ,مثنوي ,است و ,اجازه نوشتن ,است كه ,اينكه اجازه ,مي گيرد ,اينكه اجازه نوشتن
درباره این سایت